بررسی بیوسیستماتیکی گونه های clypeola از تیره شب بو در ایران

چکیده: clypeola (brassicaceae) دارای 4 گونه در ایران با وضعیت های دیپلوئید و تتراپلوئید می باشد و تاکنون در ایران مورد مطالعه قرار نگرفته است. دراین پژوهش 4 گونه این جنس در ایران از دیدگاه های ریخت شناسی، ریز ریخت شناسی، تشریحی ، کروموزومی، گرده شناسی و فعالیت آنزیم پراکسیداز مورد بررسی قرار گرفتند. در آنالیز های آماری و مشاهدات صفات ریخت شناسی و ریز ریخت شناسی، صفاتی با پلی مورفیسم پایین برای استفاده در کلید شناسایی از سایر صفات جدا شدند. در این پژوهش حضور گونه مجزای c. microcarpa توسط رشینگر در فلور ایرانیکا با توجه به شرح این گونه و مطالعات انجام شده، رد شد. به نظر می رسد تنوع مشاهده شده در اندازه و کرک میوه در گونه c. jonthlaspi برای جدایی زیر گونه ها آنچنان که در منابع به آن اشاره شده است، کافی نباشد. در c. lappacea تنوع وسیعی از لحاظ چگونگی پراکنش کرک و اندازه کرک مشاهده گردید و حضور دو فرم مختلف برای این گونه در این پژوهش پیشنهاد گردید. حضور آبکش درونی در ساقه و آبکش دوطرفه در برگ، حضور سلول های اسکلرانشیمی در بین لایه آندودرم و بافت آبکش، حضور سلول های میروزین و حضور دستجات اضافی آوند در ساقه از خصوصیات تشریحی گونه های بررسی شده در این مطالعه می باشد. به نظر می رسد که c. lappacea و c. jonthlaspi در حال تشکیل واریته و یا زیـــــــر گونه در ایران هستـــند و دو گونه c. dichotoma و c. aspera دارای ثبات ریختی بیشتری نسبت به دو گونه دیگر هستند. مطالعات کروموزومی در 4 گونه به نتیجه رسید و عدد کروموزومی متعلق به 3 گونه برای اولین بار در جهان گزارش گردید. همچنین ناهنجاری های رخ داده در مرحله میوز از جمله حضور b کروموزوم، پدیده دی سیناپس و پلی پلوئیدی برای اولین بار در جهان مورد مطالعه قرار گرفت. در مطــــالعات میتوزی، در c. aspera سلول های پلی سوماتیک در تمام جمعیت ها مشاهده گردید که هماهنگ با نتایج محققین قبلی بر روی دیگر اعضای تیره شب بو می باشد. مطالعات گرده شناسی تزئینات ریز مشبک را مشخص ساخت. مطالعات ایزوآنزیمی(پراکسیداز) بر روی جوانه های این جنس نشان داد که پراکسیداز دارای ایزوآنزیم هایی با بار مثبت و منفی است و با مقایسه الگوی ایزوآنزیمی این جنس با خاکشیر به نظر می رسد که بررسی ایزوآنزیم پراکسیداز در این جنس در جدایی گونه ها موثر است